Kto w firmie ponosi odpowiedzialność za stan BHP?

Bezpieczeństwo i higiena pracy to jeden z najważniejszych aspektów funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Przestrzeganie tych przepisów może przesądzać o stanie zdrowia, a nawet życiu wszystkich osób obecnych w danym zakładzie pracy czy na wybranym stanowisku pracy. Kto natomiast jest odpowiedzialny za stan BHP w firmie?

Nieznajomość prawa często prowadzi do przerzucania się winą za nieszczęśliwy wypadek lub wykazane w trakcie inspekcji uchybienia. Często bywa tak, że pracodawca obciąża nią bezpośrednich przełożonych pracowników, którzy ucierpieli lub też specjalnie zatrudnionych behapowców. Prawo jednak wyraźnie wskazuje odpowiedzialnych za stan BHP w danym przedsiębiorstwie – są nimi zawsze zatrudniający.
Jak wygląda kwestia odpowiedzialności pracodawcy w danym zakładzie? Warto się temu przyjrzeć bliżej.

Na jakiej podstawie przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za stan BHP?

Podstawą prawną w tym przypadku jest Kodeks Pracy, a konkretniej mówiąc art. 207 § 1 i 2. Jak mówią przepisy, to właśnie pracodawca zawsze ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa w zakładzie. Co więcej – prawo wyraźnie stanowi, że w jego obowiązku leży ochrona zdrowia i życia podwładnych poprzez zapewnienie zgodnych z zasadami BHP warunków pracy. Przepisy ustawy podają również otwarty katalog czynności, jakie zatrudniający powinien podjąć, by zapewnić należyte bezpieczeństwo. Wymienia się m.in.:
•    organizację pracy przy zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków,
•    przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przez osoby przebywające na terenie danego zakładu (nie tylko pracowników, ale także osób pracujących w oparciu o umowę cywilnoprawną),
•    uwzględnienie nadzwyczajnej ochrony pracowników o specjalnym statusie (młodocianych, kobiet w ciąży i karmiących, a także osób niepełnosprawnych),
•    wykonanie zaleceń udzielonych przez inspektora pracy.
W tym samym artykule można również znaleźć informację, że wszelkie działania podejmowanie w zakresie przestrzegania zasad bezpieczeństwa nie mogą obciążać finansowo pracowników. Ponadto pracodawcy powinni sami również znać swoje prawa i obowiązki w zakresie wdrażania rozwiązań służących bezpieczeństwu.

Co przepisy oznaczają w praktyce?

Z Kodeksu Pracy wynika, że pracodawca jest obciążony pełną odpowiedzialnością za wszystkie osoby przebywające w danym zakładzie pracy. Wymaganie znajomości przepisów BHP natomiast wymusza organizację profesjonalnych szkoleń, a sam właściciel firmy również powinien przejść przez odpowiedni kurs. Musi również informować swoich pracowników o zagrożeniach, które wiążą się z wykonywaniem pracy na konkretnym stanowisku. Warto wspomnieć, że przepisy nie określają formy szkoleń, stąd też mogą się one odbywać przez Internet.
Z drugiej strony przedsiębiorca powinien zastosować w zakładzie wszelkie możliwe środki techniczne, aby zagwarantować zatrudnionym odpowiednie bezpieczeństwo. Są to nie tylko specjalne oznaczenia (np. dróg ewakuacyjnych), ale też dodatkowe zabezpieczenia (barierki i osłony), a także akcesoria służące do gaszenia pożarów (gaśnice, zraszacze) czy ratowania życia (apteczka pierwszej pomocy czy defibrylator).
Natomiast w przypadku kontroli pracownika Państwowej Inspekcji Pracy, jeśli ten wskaże uchybienia, należy zastosować się do wszystkich wskazań inspektora, które zniwelują wykazane błędy. Pozwoli to nie tylko lepiej chronić osoby przebywające na terenie danego zakładu, ale również uniknąć wszelkich nieprzyjemności natury prawnej czy finansowej.
To jednak nie wszystko. Pracodawca ma prawo, a nawet obowiązek wymagać od pracowników przestrzegania przepisów BHP. Jeśli zatrudniony notorycznie nie stosuje się do tych norm, może wobec niego zastosować karę upomnienia lub pieniężną (jeśli jawnie łamie przepisy). Natomiast w przypadku skrajnych sytuacji przedsiębiorca ma prawo wypowiedzieć umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym.

Jak AI może wpływać na bezpieczeństwo i higienę pracy?

Najczęstsze zagrożenia na budowie i jak im zapobiegać. Rola i znaczenie szkoleń BHP

Jakie są normy dźwigania w pracy w 2024?

Znaczenie szkoleń BHP dla funkcjonariuszy policji. Jak bezpieczeństwo wpływa na codzienną służbę?

Praca na mrozie ? co mówią przepisy BHP?