Instrukcje bhp - czym są i kto je przygotowuje?

Kodeks pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy narzuca pracodawcom wiele obowiązków, z których, szczególnie początkujący przedsiębiorcy, niekoniecznie mogą sobie zdawać sprawę. Jednym z nich jest udostępnianie pracownikom instrukcji BHP.

Czym są te instrukcje? Jakie treści są w niej zawarte, gdzie powinny się znajdować, a w końcu – kto jest zobowiązany do ich sporządzania?

Co to są instrukcje BHP?

W skrócie mówiąc, instrukcjami nazywamy zbiory zasad, które obowiązują w danym zakładzie lub w konkretnym miejscu pracy, obejmujące wskazówki dotyczące postępowania w obliczu różnych wydarzeń, jak i przy wykonywaniu danego zadania.

Instrukcje takie odnoszą się do wszelkich zachodzących w zakładzie pracy procesów technologicznych, a także do obowiązków, z którymi wiążą się konkretne zagrożenia dla zdrowia pracowników. Muszą również ujmować wskazówki wiążące się z obsługą maszyn i pozostałych urządzeń technicznych, postępowaniem z substancjami mogącymi mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka oraz postępowaniem przy udzielaniu pierwszej pomocy. Jest to szczególnie ważne, by odpowiednio dostosowane instrukcje znalazły się też na konkretnych stanowiskach pracy – dzięki temu osoba zajmująca daną przestrzeń roboczą będzie mogła z łatwością się z nimi zapoznać.

Każda instrukcja BHP musi zawierać również wszelkie procedury postępowania w przypadku zaistnienia określonego zagrożenia dla zdrowia i życia (jak na przykład pożar) – warto zaznaczyć, że katalog tych zagrożeń musi być wyczerpujący. Ma to na celu wyklarowanie zasad postępowania w celu ochrony pracowników, jak i innych osób fizycznych, przebywających w wybranym zakładzie.  Jednym z przykładów jest objaśnienie sposobu i drogi ewakuacji w obliczu zagrożenia.

Jak powinny wyglądać instrukcje BHP?

Co do zasady, według § 41 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcja powinna zawierać pewne stały elementy jak:

• czynności, które należy podjąć przed rozpoczęciem pracy,
• zasady i sposoby, które czynią wykonywanie pracy bezpiecznymi,
• jakie czynności należy wykonać po zakończeniu pracy,
• precyzyjne i klarowne wskazówki postępowania w momencie, gdy zdarzy się sytuacja awaryjna, stanowiąca zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników

Gdzie powinny znajdować się instrukcje BHP?

Stosowne instrukcje powinny być zawsze dostępne dla każdego pracownika. Jak stanowi ust. 1 wyżej przytoczonego paragrafu, osoby zatrudnione na danym stanowisku powinny mieć możliwość stałego korzystania z aktualnych instrukcji. Oznacza to więc, że zbiór tych instrukcji musi znajdować się w miejscu, w którym jest łatwy dostęp do nich, a także każdy z pracowników powinien wiedzieć, gdzie należy ich szukać.

Kto sporządza instrukcje dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy?

Choć w wielu zakładach przygotowaniem tych instrukcji zajmuje się osoba odpowiedzialna za przestrzeganie zasad BHP w firmie, to w rzeczywistości, jak stanowi § 2 ust. 1 pkt 10 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w gestii służby BHP leży wyłącznie opiniowanie takich instrukcji.

Tym samym za ich przygotowanie odpowiada pracodawca, choć Kodeks Pracy nie mówi wprost, że to on osobiście ma je sporządzić, a może zlecić to wybranym pracownikom lub też podmiotom zewnętrznym, które miałyby w ramach ich tworzenia współpracować z osobami zatrudnionymi w jego zakładzie.

Klarowność przede wszystkim

Niezależnie komu zostanie powierzone ich stworzenie, instrukcje te powinny przede wszystkim w sposób jasny i wyczerpujący ujmować opis każdej czynności, mającej zapewnić bezpieczne wykonywanie pracy, a także precyzujące procedury w warunkach potencjalnego zagrożenia. Dzięki temu żaden pracownik nie będzie miał wątpliwości jak postępować w wybranej sytuacji.

Jak AI może wpływać na bezpieczeństwo i higienę pracy?

Najczęstsze zagrożenia na budowie i jak im zapobiegać. Rola i znaczenie szkoleń BHP

Jakie są normy dźwigania w pracy w 2024?

Znaczenie szkoleń BHP dla funkcjonariuszy policji. Jak bezpieczeństwo wpływa na codzienną służbę?

Praca na mrozie ? co mówią przepisy BHP?